Kamerun’da geçen yıl Temmuz ayında dünyaya gözlerini açan Siyam ikizleri Elizabeth ve Mary kalçalarından birbirine yapışıktı. Sadece fiziksel olarak değil, sistemsel olarak da birçok yapışık alanları bulunuyordu. Omuriliklerinden omurgalarının bir kısmına, idrar yollarından sindirim yollarına, boşaltım ve genital sistemlerinden sinir ve damar sistemlerine… Yoğun bir araştırmadan sonra yapışık ikizler 9 aylıkken Kamerun’dan Acıbadem Altunizade Hastanesi’ne getirildi. Birçok branştan hekim ve sağlık profesyoneli ordusu, 7 ayda birçok tanı, operasyon ve tedavi süreci sonunda ayrı birer bebek olarak sağlıklarına kavuşturdular minik ikizleri. 27 saatlik ayırma ameliyatı başarıyla gerçekleştirildi. Onlar şimdi 16 aylık olarak, kendi bedenlerine kavuşmanın rahatlığı ve mutluluğuyla taburcu oldular.

Kamerun’da yaşayan 3 yıllık evli Caroline ve Richard Akwe çifti, büyük bir heyecanla ikiz bebeklerini kucaklarına almayı bekliyordu. 26 yaşındaki Caroline Akwe, hamileliği boyunca düzenli olarak kontrollerini oluyor, her şey yolunda görünüyordu. Takvim yaprakları 6 Temmuz 2020’yi gösterdiğinde ikiz bebekler, sezaryenle zamanında dünyaya ‘merhaba’ dedi; ancak beklenmedik kocaman bir sürprizle! Zira ikizler birbirlerine kalçalarından yapışık doğmuşlardı!.. Anne uyanıp kendine geldiğinde hemşireler çekinerek verdiler Siyam ikizlerini kucağına. Annenin soruları cevap bulamıyor, adeta söz bitmiş sadece gözler anlatıyordu şaşkınlıklarını. Ancak bebeklerinin ikisinin de hayatta olmasına şükrederek, yine de durumu metanetle karşılamıştı genç anne ve baba. 

Yapışık olmaları nedeniyle emzirirken zorluk çektim

28 yaşındaki baba Richard Akwe “Bebeklerimizin rahat hareket edememeleri, canlarının yandığı düşüncesi bizi çok üzüyordu. Bir de minik kızlarımızın acıktıklarında eşimin onları tek tek emzirmeye çalıştığı esnada ağlamalarına üzülüyorduk ama onlar bize armağandı ve biz onlara en iyi şekilde bakmaya kendimizi adadık” derken, anne Caroline Akwe “Tüm zorluklarına rağmen bebeklerimi yapışık halde bir yıl boyunca emzirdim. İkisinin de sağlıklı olarak birbirlerinden ayrılabileceklerine dair umudumuzu hiç kaybetmedik. Ve o hayalimiz Türk hekimlerinin olağanüstü çabası ve başarısıyla gerçeğe dönüştü” diyor.

Boylarından büyük operasyon süreci!

Kamerun’da bebeklerini ayıracak tıbbi ve teknik olanaklar yoktu. Akwe çifti yapışık ikizlerinin zorluklarıyla uğraşırken, tüm dünyayı olduğu gibi Kamerun’u da derinden etkileyen Covid-19 pandemisi sürecinde baba Richard Akwe üstüne bir de işsiz kalmıştı. Ancak hiç beklenmedik bir ışık doğdu; Kamerun Cumhurbaşkanlığı yapışık ikizlerin tedavisini üstlendi. Acıbadem Hastanesi doktorlarıyla temasa geçildi. Tüm planlamalar yapıldı ve 30 Mart 2021’de minik Siyam ikizleri Acıbadem Altunizade Hastanesi’ne getirilerek büyük operasyon süreci başladı. 

Seferberlik başladı!

Acıbadem Altunizade Hastanesi Uzmanlarından Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Burak Tander, Çocuk Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Memet Özek, Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hakan Ağır, Anestezi Uzmanı Doç. Dr. Serpil Ustalar Özgen ve Çocuk Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Agop Çıtak’ın önderliğinde, ürolojiden yoğun bakım ekibine, radyolojiden fizik tedavi ve kalp ve damar cerrahisine dek çok sayıda hekim ve sağlık profesyoneli ordusu yapışık ikizleri ayırmak için seferber oldu. 7 aylık multidisipliner tedavi süreci yürütüldü.

3 boyutlu maketleri yaptırılarak, her detay çalışıldı! 

Yapışık ikizlerin ikisinin de hayata tutunmasıydı amaç. İkisini de sağlıkla kendi bedenlerine kavuşturmak ve riski en aza indirmek için ameliyat öncesi ikizlerin radyolojik ve angiografik incelemeleri sayesinde 3 boyutlu maketleri hazırlandı. Zira her iki bebeğin de hem ayrı ayrı hem de birlikte özellikli sorunları vardı. Acıbadem Üniversitesi Biyotasarım Merkezi Tasarımcıları Erdi Dirilen ve Kutalp Kurt’un ameliyat öncesi hazırladığı Siyam ikizlerinin 3 boyutlu maketi hekimler tarafından günlerce incelenerek ameliyata büyük katkı sağladı. 

27 saatlik ameliyatla kendi bedenlerine kavuştular!

Ve takvim yaprakları 12 Ağustos 2021’i gösterdiğinde minik ikizler için büyük ve kritik gün geldi. Yapışık bedenlerinin birbirinden ayrılması amacıyla ameliyat masasına yatırıldılar. Sabah 8:00’de başlayan ameliyat 27 saat sürdü. Çok kritik ama başarıyla tamamlanan ameliyatın ardından 13 Ağustos 2021’de Elizabeth ve Mary yoğun bakımda ilk kez ayrı ayrı yatırılarak tedaviye alındı. Uyandıklarında onlar için yeni bir dünya başlamıştı! 1 yaşına yapışık bedenleriyle girmişlerdi ama 13 aylık olduklarında yeniden doğmuşlardı! O güne dek hep sırt sırta oldukları için birbirlerinin yüzünü hiç görmemişlerdi. Vücutlarının birbirinden ayrılmasının şaşkınlığını yaşadılar önce ama gün geçtikçe kendi bedenlerine kavuşmanın rahatlığını yaşamaya başladılar; dilleriyle anlatamasalar da, ışıl ışıl parlayan gözlerinden ve kıpır kıpır vücut dillerinden fazlasıyla yansıtıyorlardı mutluluklarını. 

Ayrıldıktan sonra birbirlerini aradılar

Bebeklerini uzun ve kritik ameliyatın ardından ayrı ayrı gördüklerinde hissettikleri mutluluğu kelimelerle anlatmanın mümkün olmadığını ve şifa buldukları Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde kendilerini evlerinde gibi hissettiklerini belirten Akwe çifti “Onları ayrı odalarda, kendi yataklarında, özgürce hareket ederken görünce dünyalar bizim oldu. Elizabeth ile Mary o güne kadar 13 aydır yapışık yaşadıkları için sürekli elleriyle birbirlerini yokluyor, birbirlerini arıyor, ağlıyorlardı. Yoğun bakım sonrası Elizabeth, Mary’e ilk kavuştuğu gece, sabaha dek elini Mary’nin üzerinden çekmedi. Hekimlerinden hemşirelerine, yönetimden personele herkes işlerine son derece hakim olmanın güveni, sıcaklığı ve her zaman moral veren tavırlarıyla bize çok büyük mutluluk yaşattılar; hepsine minnettarız. Mutluluğumuzu anlatacak kelimeler yok. Ülkemizde herkes bizi heyecanla bekliyor ve böyle mutlu sonla, yeni ve sağlıklı başlangıçla dönmek çok mutluluk verici” diyorlar. 

Ne yaptılar? Neler hissettiler?

Bu ‘en güzel ayrılığın’ başarıyla gerçekleştirilmesinin ardında; çocuk beyin cerrahisinden plastik cerrahiye, çocuk cerrahisinden radyolojiye, ürolojiden anesteziye, kalp ve damar cerrahisinden yoğun bakım ekibine farklı branşlardan pek çok hekim ve kocaman bir sağlık profesyoneli ordusunun titizlikle, sıkı çalışması yatıyor. 

Çocuk Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Memet Özek “Ayırma ameliyatına beyin cerrahisi ekibi olarak önce biz başladık. Omurilik, omurilik keseleri, omurilik zarları ve kuyruk sokumu kemikleri de ortak olduğu için bunları ayırarak kendi alanımızla ilgili cerrahi işlemleri tamamladık. Hastanın ameliyat masasında pozisyonlanması bile bir detaydır. Burada yapışık iki çocuk var ve birinin ideal pozisyonu diğerinin ameliyatını çok zorlaştıran bir pozisyon! Bu çocukların yapışıklığı nedeniyle belki hayatımızda ilk defa yan yatar bir pozisyonda ameliyat yapmak zorunda kaldık; çünkü yapışık ikizleri istediğiniz şekilde ameliyat masasında konumlandıramıyorsunuz; bu bile çok büyük farklılık ve ameliyatı çok zorlaştıran bir özellikti. Ameliyatın başarıyla gerçekleştirilmesinden büyük mutluluk duyuyoruz. Çocuk fizyoterapi ekibinin de emeklerini göz ardı etmemek lazım. Günde 3 kere ekip gelerek bu çocukları hareket ve yürümeleri yönünden geliştirdiler” derken, Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Burak Tander de şöyle konuştu: “İkizlerin omurilik, idrar yolları, rektum ve bazı damarları ortaktı. Rektum tek anüs olarak açılıyordu. Dışkı yaptıran kas kompleksi de sadece bir taneydi ki en zorlu şeylerden biri de oydu. Onu ortadan ikiye bölebilmek için kolostomi ameliyatı yapıldı. İkizlerden birinin vajeni yoktu, diğerinin sorunluydu. Ameliyatta gelecekte vajen oluşturulması için alan açıldı. İkisinin de rahimleri ya yok ya da çok az gelişmişti. Sindirim ve boşaltım sistemi, genital sistem, damar ve sinir sistemi ortaktı. Ayırma işleminin kusursuz olması için hazırlattığımız üç boyutlu maketi tüm ekip beraber inceleyerek ayırma ameliyatındaki aşamaları belirledik. Ameliyattan önce Mary, sonra Elizabeth çıktı. Birbirlerini ilk gördükleri an ekip için çok duygusal bir andı.” 

Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hakan Ağır “Yapışık ikizleri ayırma ameliyatı öncesindeki süreçte deri, deri altı kas dokularının ayrılmasına yönelik operasyonlar yaptık. Ayırma ameliyatının ilk safhasında yeterli doku elde edebilmek için yapışık ikizlerimizin ayrılma çevresine doku genişleticiler, yerleştirme ameliyatları gerçekleştirdik. Bu hazırlık süreci ve birinci aşama idi. İkinci aşamada ise ameliyat sırasında beyin cerrahisi ve çocuk cerrahisinin alanlarını kapatma görevini üstlendik. Ameliyat sonrası yara iyileşmesi sorunlarının üstesinden de ekip olarak; gerek yoğun bakım ekipleri gerek enfeksiyon hastalıkları ekipleri ve hemşirelik bakımının en üst düzeyde olmasıyla geldik” dedi.

Anestezi Uzmanı Doç. Dr. Serpil Ustalar Özgen şöyle konuştu: “Anestezi ekibi olarak görevimiz, operasyon boyunca bebekleri en güvenli ve cerrahların en rahat çalışabileceği şekilde uyutmak ve uyandırmaktı. Tüm ekipmanı iki bebeğe göre ve karışıklığa yol açmamak için iki ayrı renkte hazırlayıp, renklerle kodlayarak operasyona başladık; Elizabeth’çi’ler ve Mary’’ciler olarak ayrıldık. 27 saat aslında bizim için bir saat gibi geçti; çünkü herkes son derece profesyonel şekilde, bütün teknolojik imkanları kullanarak, kendi işine odaklanmış olarak çalıştı. Bebeklerin durumu şu anda çok iyi, hızla büyüyorlar. Onları başarıyla birbirinden ayıran bu ekipte olmaktan çok mutluyum; bebekleri böyle sağlıklı şekilde kendi bedenlerine kavuşmuş olarak, hele şarkı söyleyip kendilerince dans etmelerini görmek her şeye değer.”

Çocuk Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Agop Çıtak da yoğun bakım sürecine yönelik süreci şöyle özetledi: “İkizlerin ameliyat ile ayrılma süreci, uzun, karışık ve zor bir süreçti. Cerrahi işlemin bu özelliği; ameliyat sonrası çocuk yoğun servisindeki bakım, izlem ve tedavilerinin tüm bu sürece göre yapılmasını gerektiriyordu. Olası sorunlar önceden düşünülerek buna göre odalar, yataklar, bakımını yapacak hemşireler, ilaçlar, kan ürünleri ve cihazlarlarla ilgili tüm ihtiyaçlara göre hazırlık yaptık. Ameliyat sonrası da yoğun bakımda yataklarına alındıktan sonra ayrılan ikizlerin tüm hayati bulguları takip edildi. Cerrahinin uzun sürmesi enfeksiyon açısından bir risk olabilirdi; biz de enfeksiyon takiplerini çok sıkı yaptık. Cerrahi ekiple sürekli iletişim halindeydik. Hayati bulgularında bir sorun görünmeyince, uyandırıldılar, suni solunum cihazından ayrıldılar. Birkaç gün daha çocuk yoğun bakımda izlenen ikizlerimiz, iki sağlıklı bebek olarak yoğun bakımdaki yataklarından normal servise alındılar.”