COVID-19 Aşısı Omicron Varyantına Karşı Koruyucu Mu?

ARM Haber Merkezi / Araklı Manşet Haber Medicana Hastaneleri Enfeksiyon Hastalıkları uzmanı Porf. Dr. Reşit Mıstık, Omicron varyantının virüsün önceki versiyonlarına göre daha bulaşıcı ve ağır bir hastalık tablosuna yol açabileceğine dair endişeler bulunmaktadır. Omicron varyantının aşılı bireylerde hastalık yapma gücüne dair yeterli bilimsel veri henüz elde edilmemiştir." diyerek, bu varyatın diğer varyantlara göre daha tehlikeli olabileceğini söyledi.  Mıstık yaptığı açıklamada; "Dünyada sağlık hizmetlerini ve günlük yaşamı etkilediği kadar, sosyal ve ekonomik anlamda da önemli etkileri olan COVID-19 salgını, aşı çalışmaları ve koruyucu tedbirlere rağmen etkinliğini ve gündemdeki yerini korumaya devam etmektedir. COVID-19’un genetik değişimler ve mutasyonlar geçirerek yeni özellikler kazanmasıyla ortaya çıkan alt türlerine varyant adı verilir. Salgının ortaya çıktığı günden bu yana gelişen mutasyonlarla birlikte, çok sayıda COVID-19 varyantı tanımlanmış ve özelliklerine göre sağlık uygulamaları çeşitlendirilmiştir. Bu varyantlardan  en son belirleneni ise Omicron varyantıdır. Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization; WHO), COVID-19 pandemisi ile mücadelede sağlık hizmetlerinin belirlenmesi ve düzenlenmesi anlamında önemli görevler üstlenir. Bu doğrultuda, uluslararası sağlık hizmeti sağlayıcıları ile koordineli olarak, COVID-19’a dair elde edilen veriler ışığında pandeminin gidişatı takip edilerek gerekli önlemler ve araştırmalar yürütülmektedir. COVID-19’un geçirdiği mutasyonlar sonucunda yeni özellikler kazanarak gelişen varyantlar DSÖ tarafından sınıflandırılmaktadır. Salgınla mücadelede önemli olan varyantlar isimlendirilerek dünya kamuoyuyla bilgileri, özellikleri ve mücadele yolları için gerekli veriler paylaşılmaktadır. COVID-19 varyantları Eski Yunan alfabesinde kullanılan harflerden yola çıkılarak isimlendirilmektedir. İlk tespit edilen varyantlar; alfabedeki sıralarıyla Alfa, Beta, Gama, Lambda, Delta ve Mu şeklinde isimlendirilmiştir. Alfabedeki sıraya göre yeni tespit edilen varyantlara “Nu” veya “Xi” isimlerinin verilmesi beklenirken; “Nu” harfinin İngilizcede “new”, yani “yeni” kelimesine benzerlik göstermesi ve “Xi” harfinin yaygın olarak soyadlarında kullanılması nedeniyle, son tespit edilen varyanta sıradaki harf olan “Omicron” ismi verilmiştir. Omicron Varyantı Nasıl Bulaşır? Omicron varyantı, daha önce tespit edilen Delta ve Mu varyantlarına benzer şekilde, virüsün hedef hücrelere tutunmasını sağlayan “spike” (diken) proteinlerinin yapısında ve çoğalma kabiliyetinde değişime neden olan bazı mutasyonlar sonucuyla ortaya çıkmıştır. Aşıların hedef aldığı spike proteinlerinde değişime neden olması sebebiyle Omicron varyantı, diğer varyantlara göre daha kolay bulaşma kabiliyetine sahip bir hal almıştır. Virüsün bulaşması ise salgının ilk başladığında olduğu gibi solunum yoluyla, hasta kişilerden temas yoluyla ve hastaya ait vücut sıvılarına temas yoluyla gerçekleşmektedir. Omicron varyantının virüsün önceki versiyonlarına göre daha bulaşıcı ve ağır bir hastalık tablosuna yol açabileceğine dair endişeler bulunmaktadır. Varyant ilk olarak Güney Afrika ülkelerinde tespit edilmiş ve kısa süre içinde bölgedeki hakim virüs varyantı haline gelmiştir. Güney Afrika’da görülen Omicron varyantı vakalarında, önceden hastalığı geçirmiş kişilerde yeniden COVID-19 hastalığının ortaya çıkabileceği tespit edilmiştir. Virüsün hastalık yapma kabiliyeti ve halihazırdaki sağlık tedbirleri ile olan ilişkisini gösteren çalışmalar halen devam etmektedir. Bu nedenle, virüsün neden olduğu COVID-19 hastalığının şiddeti, ölüm riski, aşıya dayanıklılığı ve bulaşma oranı hakkında net bir bilgi vermek mümkün değildir.   COVID-19 Aşısı Omicron Varyantına Karşı Koruyucu Mu? Dünya genelinde COVID-19 aşı çalışmaları tüm hızıyla devam etmektedir. Aşıların farklı yöntemlerle hazırlanması, koruyuculuk derecelerinin farklı olması ve aşılanma oranının ülkeden ülkeye değişiklik göstermesi gibi nedenlerle, COVID-19’un bulaşma oranı da bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Fakat, Omicron varyantının aşılı bireylerde hastalık yapma gücüne dair yeterli bilimsel veri henüz elde edilmemiştir. Araştırmalar bu konuda devam etse de DSÖ tarafından COVID-19 aşılarının Omicron varyantına etkisiz olduğuna dair herhangi bir veri bulunmamaktadır. Bununla birlikte araştırmacılar, yeni varyantta tespit edilen mutasyonların aşıların etkinliğinde azalmaya yol açabileceği, bu nedenle yeni bir salgın dalgasının yaşanabileceği konusunda uyarmaktadır."  dedi.