1916 yılının Mart ayında  Ruslar Erzurumu da alınca Trabzon bombalanmaya başlanmış muhacirlik emrinin çıktığı duyurulmuştu. Trabzon Valisi Cemal Azmi Bey daha güvenli olduğunu düşündüğü Orduya karargah’ı taşımaya karar vermiş Ordu'da geçici Trabzon vilayetini kurdurmuştu. Trabzon vilayetine ait lüzumlu dosyalar, defterler kayıklarla Ordu'ya taşınmaya başlanmış. Kafkas Cephesi Trabzon a kadar genişlemiş, Rus donanması Karadeniz kıyısına saldırmış ilçelerden bazıları düşmüştü. İnsanların büyük çoğunluğu yol hazırlığına başlasa da bazı insanlar memleket topraklarını bırakmak düşüncesini kabul edemiyordu. Erkekler hali hazırda cephe de olduğundan kadınlar, yaşlılar ve çocuklar çareyi topraklarından ayrılmakta bulmuşlardı.  Halk eşyalarını yük hayvanı varsa yük hayvanına yoksa öküzlere yükleyerek dağlardan ve sahilden Harşıt vadisine kadar günlerce yürüyerek ulaşmışlardır. Harşit köprüsüne gelindiğinde bahar olduğu su yükseldiğinden hayvanı bulunmayanlar kayıklarla hayvanı olanlar ise yayan geçmeye çalışmışlardır. İnsanlar aç ve yorgun çocukları sırtlarında günlerce yürüyünce artık daha taşıyamaz duruma gelmişler. Bir hikayeye göre yolda doğan çocuğunu daha fazla taşımayan tükenme noktasına gelen bir anne çocuğunu Harşıt çayına atmaya karar vermiş. O zamanlar yedi yaşlarında olduğu sanılan çocuğun ağabeyi ’’ben sırtımda taşırım kardeşimi atmayın’’ der ve yola devam ederler. Harşit çayını geçtikten sonra ben daha taşıyamıyorum diye sitem eder ama kardeşinin de hayatını kurtarır. Muhacirlik döneminde orada bulunan Harşit köprüsü, muhacirler geçtikten sonra Rus askerleri arkalarından gelemesin diye askerler tarafından yıkılır. Bu sayede Ruslar arkalarından gelemeseler de muhacirler arasında açlık, yorgunluk, ve salgın hastalık yüzünden ölenler olur. Altı aylık yolculuk kayıkla gidenler için altı gündü kayık yolculuğu oldukça külfetliydi bu yüzden sadece maddi durumu iyi olanlar kayık yolculuğu yapabildi ama kayıkların batması sonucunda da yüzlerce ölüm gerçekleşti. (Kayık batması sonucu ölen muhacirlerin bazılarının mezarı bugün Görelededir.) Muhacirler sırasıyla Ordunun çeşitli yerlerine Samsun, Amasya, Tokat gibi birçok ile göç etmişlerdir. Rusların 1916 yılında Trabzon ve çevresini işgal etmek için başlattıkları taarruza karşı koymak için verilen Of ve Harşit muharebelerinde Ordu Müstakil Taburu da vardı. Of ve Harşit muharebelerinde büyük yararlılık gösteren Ordu Müstakil Taburu milislerinden önemli sayıda şehit verilmiş. Ordulu bu şehitlerin mezarları özellikle Of’un değişik köylerinde bulunmaktadır.   Ordu halkı Trabzonlu muhacirlere kucak açmış Perşembe Bekirli köyü, Gölbaşı, Çağnaz, Fatsa, Efirli, Aybastı gibi birçok ilçede evini ve aşını paylaşmışlardır. Vefat eden muhacirleri defin edebilmek için Fatma ve Hasibe ninelerimizin yaptığı fedakârlıkları ve kahramanlıklarını da unutamayız.  Trabzon Yazarlar derneğinin başlatmış olduğu ’’Tarihe bir kitabe de sen kazandır’’ projesi kapsamında Trabzon Büyükşehir ve Ortahisar belediyeleri, Trabzon Valiliği, Ordu Büyükşehir belediyesi, Kent konseyi ve Ordu Valiliğinin karşılıklı görüşmeleri sonucunda Trabzon Büyükşehir belediye başkanı Sayın Murat Zorluoğlu  Orduya giderek Ordu valisi Sayın Tuncay Sonel, Ordu Büyükşehir Belediye başkanı Sayın Hilmi Gülerle yaptığı görüşmeler sonucu Perşembe Bekirli köyünde bulunan  Kimsesiz Trabzonlu Muhacir mezarlığının kimsesiz olmadığını ’’Trabzonlu muhacir mezarlığı’’ olarak düzenlenmesi Trabzon-Ordu kardeşliği adına onarılmasına karar verildi.Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Murat Zorluoğlu tarafından yapılan açıklamada da Trabzonda bulunan Ordulu şehitlerimizin de mezarlarının Trabzon Büyükşehir belediyesi tarafından onarılmaya başlandığı belirtildi. Araştırmacı Yazar Mustafa Durmuş un MUHACİRLİK üzerine bizimle paylaştığı yazısı.Teşekkür ederiz..  (Ordu Perşembe de bulunan Of Muharebelerine katılan Ziya Çürüksulu nun kabri nin de düzenlenmesini bu vesileyle Mustafa Yazıcı ve Mustafa Durmuş beylerden rica ederiz...)